سرپرست وزارت امور خارجه گفت: تحريم‌ها توانسته براي ايران و روسيه موانع و مشکلاتي ايجاد کند ولي هيچ گاه اين تحريم‌ها نتوانسته‌اند آمريکايي‌ها را به اهداف خودشان برسانند.
به گزارش
پايگاه خبري تحليلي پيرغار، علي باقري سرپرست وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در حاشيه نشست وزراي خارجه عضو
بريکس، با شبکهRussia Today گفت‌وگو کرد.
متن گفت‌وگو به شرح زير است:
جناب آقاي وزير، اخيراً متاسفانه حادثه سقوط هلي کوپتر رئيس جمهور محترم و دوستان و همکاران جنابعالي و برخي مقامات جمهوري اسلامي ايران را متاسفانه شاهد بوديم. مردم ايران چگونه توانستند اين حادثه دلخراش را مديريت کنند و با اين تراژدي بسيار بزرگ دست و پنجه نرم کنند.
بسم الله الرحمن الرحيم، سلام عرض مي‌کنم خدمت جنابعالي و بينندگان عزيز شما؛
ضايعه شهادت رئيس جمهور ما و وزير امور خارجه ما يک ضايعه بسيار بزرگي براي ملت ما بود، اما همبستگي و انسجام ملي در ميان همه اقشار مردم با رهبري رهبر معظم انقلاب اسلامي توانست از اين تهديد يک فرصت درخشان را براي ملت و کشور ايران ايجاد کند و مردم ما وارد يک دوره جديد شدند، با اين نگاه که مسئوليت بيشتري متوجه آنها است و آنها بايد با عزمي راسخ‌تر و با اراده‌اي مستحکم‌تر خودشان را براي ساختن ايران اسلامي بيش از گذشته آماده کنند. حضور پر شور و منسجم مردم در شهرهاي مختلف براي تشييع جنازه اين شهدا و همين طور حضور بهم پيوسته مردم در ديگر شهرها براي بزرگداشت ياد و نام و راه و خاطره اين شهدا نشان داد که ملت ايران از يک بلوغ سياسي بسيار بالا برخوردارند که حتي در شرايط سخت هم مي‌تواند تصميمات هوشمندانه و جدي را بگيرد که بتواند کشور را در اين مقطع حساس از چالش‌ها و بحران‌هايي که مي‌تواند در هر کشوري به خاطر از دست دادن اين چنين مقاماتي ايجاد شود به سلامت عبور دهد. ملت ما امروز در آستانه ايجاد يک حماسه ديگر هست و آن انتخاب رئيس حمهور جديد و ان شاالله مشارکت بالاي مردم ما در اين انتخابات مي‌تواند پشتوانه‌اي براي تحکيم نظام جمهوري اسلامي ايران و همچنين ثبات و امنيت پايدار در منطقه باشد.
آقاي رئيس جمهور پوتين اخيراً اعلام کردند که در پاسخ به تسليح اوکراين از سوي کشورهاي غربي قصد دارند تا سلاح‌هاي روسي را در اختيار کشورهاي دوست فدراسيون روسيه قرار دهند. آيا جنابعالي احتمال مي‌دهيد که يکي از کشورهاي مقصد سلاح‌هاي روسي، ايران باشد. اگر پاسخ جنابعالي مثبت هست به نظر شما اين تصميم انتقال سلاح از روسيه به ايران چه تاثيري مي‌تواند در منطقه بگذارد؟
روابط ايران و روسيه به عنوان دو همسايه روابطي تاريخي است. روابط ايران و روسيه در همه ابعاد توسعه و گسترش پيدا کرده است. البته طبيعي است هر چه که ايران و روسيه با تهديدهاي جدي تر مواجه شوند همبستگي آنها براي مواجهه با چالش‌ها و تهديدات مشترک بيشتر خواهد شد. اينکه ايران و روسيه در چارچوب‌هاي چند جانبه گرايي به طور همزمان حضور دارند نشان دهنده اين است که ايران و روسيه قصد دارند از ظرفيت‌هاي موجود و مختلف بين المللي مانند سازمان همکاري شانگهاي يا مجموعه بريکس براي نهادينه کردن زيرساخت‌هاي چند جانبه گرايي با هم مشارکت فعال داشته باشند. ايران و روسيه براي تامين منافع ملي کشورهايشان همکاري در زمينه‌هاي مختلف دارند اما نکته مهم اين است که همکاري ايران و روسيه در عرصه‌هاي مختلف همواره تحکيم کننده ثبات و امنيت در منطقه و جهان بوده است و در دوره پيش رو هم دوکشور تلاش خواهند کرد ضمن همکارهاي همه جانبه با يکديگر بتوانند با تهديدهاي ناشي از يک جانبه گرايي مقابله کنند و پيوندهاي منطقه‌اي را جهت نهادينه سازي بيش از پيش ثبات در منطقه و جهان تحکيم کنند.
همان طور که جنابعالي مستحضر هستيد امروزه در منطقه خاورميانه روزهاي بسيار پرچالش و پر تنشي داريم که اگر بتوانيم اسمش را مناقشه بگذاريم مناقشه‌اي است که در غزه وجود دارد و تجاوزي که توسط اسرائيل انجام گرفته است. در عين حال ما حوثي ها را داريم که در درياي سرخ عليه کشتي‌هايي حملاتي انجام مي‌دهند اما کشورهاي غربي و ائتلافي که از کشورهاي بسيار قدرتمند تشکيل داده‌اند هنوز نتوانسته‌اند حوثي ها و حملاتشان را در درياي سرخ متوقف کنند. به نظر جنابعالي چه چيزي پشت اين انرژي حوثي ها وجود دارد که چنين ائتلاف پرقدرتي نتوانسته آنها را متوقف کند؟
لازم هست اينجا تاکيد کنم که آن چيزي که در غزه در حال جريان هست؛ يک مناقشه نيست بلکه يک جنايت آشکار جنگي و يک نسل کشي عيان است که ملت مظلوم فلسطين قرباني آن هستند و صهيونيست‌ها به عنوان متجاوزان و جنايتکاران و اشغال گران، عامل اصلي اين جنايت هستند و امريکايي‌ها، پشتيبان اصلي صهيونيست‌ها در اين جنايات هستند. واقعيتي که امروز در منطقه همه دنيا با آن مواجه است؛ جريان مقاومت مي‌باشد. مقاومت در فلسطين در طول هشت ماه گذشته با دست خالي در مقابل صهيونيست‌ها ايستاده و اجازه نداده است صهيونيست‌ها در اين منطقه حتي به کوچک‌ترين اهدافشان دست پيدا کنند. بعد از استمرار جنايت صهيونيست‌ها در غزه، مقاومت در جاي جاي منطقه به حمايت از مظلوم برخاست و در مقابله با ظالم ايستاد. از جمله در عراق، سوريه، لبنان و يمن. رمز ايستادگي و پايداري و پيروزي مقاومت حتي در مقابل ائتلاف غربي‌ها به سرکردگي امريکا و انگليس در يمن اين است که مقاومت ريشه در مردم دارد. ويژگي اصلي مقاومت اين است که مبتني بر خواست و باور و اراده مردم هست لذا هيچ گاه نمي‌توان مقاومت را يک گروه دانست. اين تلاشي هست که غربي‌ها مي‌خواهند انجام دهند که مقاومت را يک جريان يا گروه خاص نشان دهند ولي واقعيت اين است که جنگ در غزه نشان داد که مقاومت همان مردم هستند. صهيونيست‌ها بارها و بارها تلاش کردند که بتوانند افکار عمومي جهاني اينگونه جلوه دهند که بين مقاومت و مردم در غزه فاصله وجود دارد اما در طول هشت ماه گذشته نتوانستند اين ادعاي دروغين را اثبات کنند. لذا اين اتفاقي که در يمن در حال جريان است حمايت از مظلومان غزه و مقابله با جنايتکاران صهيونيست هست و اين مقاومت همين طور که عرض کردم ريشه در باور و خواست و اراده مردم يمن دارد و به همين جهت هم هست که به کارگيري ظرفيت‌هاي قدرت توسط امريکا و انگليس نتوانسته هيچ خللي در اين عزم و اراده و ابتکار و اقدام يمني‌ها ايجاد کند.
همان طور که جنابعالي استحضار داريد اخيراً در جنوب لبنان و شمال اسرائيل مناقشاتي ميان اسرائيل و حزب الله در ميان هست. در صورتي که سطح اين مناقشات بالا بگيرد و جنگي تمام عيار و حمله‌اي از طرف اسرائيل به حزب الله و يا لبنان شکل بگيرد به نظر جنابعالي، ايران چه واکنشي نسبت به اين موضوع نشان خواهد داد؟
ما هيچگاه به صهيونيست‌ها توصيه نمي‌کنيم که به شکست سال‌هاي ۲۰۰۰ و ۲۰۰۶ که در لبنان متحمل شدند مراجعه کنند. صهيونيست‌ها، شکست‌هاي تاريخي را از مردم و مقاومت لبنان متحمل شدند. اگر صهيونيست‌ها در مقابل مقاومت مردم مظلوم و بي سلاح غزه در طول هشت ماه گذشته موفق شدند؛ مي‌توانند اين اميد را داشته باشند که با گسترش جنگ و درگيري با لبنان به موفقيتي دست پيدا کنند. اگر صهيونيست‌ها بخواهند از چاله غزه به چاه لبنان بيفتند ما هيچگاه به آنها توصيه نمي‌کنيم که مرتکب يک همچين خطاي راهبردي نشوند. مقاومت چه در فلسطين و چه در لبنان از چنان قدرتي برخوردار است که اجازه نخواهد داد که صهيونيست‌ها به هيچيک از اهدافشان دست پيدا کنند. لذا مقاومت در لبنان به عنوان يک نيروي مستقل، رشيد و بالغ و داراي هوشمندي قطعاً اجازه نخواهد داد که صهيونيست‌ها دست از پا خطا کنند.
مجدداً اگر درخصوص اسرائيل وفلسطين صحبت کنيم جنابعالي استحضار داريد که در ICC و ICJبرخي احکام عليه اسرائيل در خصوص مواردي که آفريقاي جنوبي مطرح کرده است صادر شده است و امروز هم در بريکس صحبت‌هايي از وزير امور خارجه آفريقاي جنوبي در اين خصوص مطرح شده . نظر جنابعالي در اين باره چيست؟ آيا اين دادگاه‌ها مي‌توانند اسرائيل و خاطيان را به مجازات برسانند؟
شايد هشت ماه قبل و يا يکسال قبل هيچکس تصور نمي‌کرد که صهيونيست‌ها با شرايطي مواجه شوند که چندين کشور در دنيا با آنها قطع رابطه کامل سياسي و اقتصادي کنند. آنها شايد هيچ گاه باور نمي‌کردند که امروزه چند کشور آنها را تحريم کرده و با آنها قطع رابطه اقتصادي کنند. شايد يک سال يا هشت ماه پيش صهيونيست هيچگاه باور نمي‌کردند که دادستان دادگاه کيفري بين المللي درخواست دستگيري نخست وزير و وزير جنگ صهيونيست‌ها را بدهند. همين طور شايد آنها باور نمي‌کردند که روزي فرا برسد که پايتخت‌هاي غربي بويژه کشورهاي اروپايي و همين طور دانشگاه‌ها و دبيرستان‌هاي آمريکايي به محلي براي حمايت از مردم فلسطين، آرمان فلسطين و کشور فلسطين و مقابله با جنايت صهيونيست‌ها تبديل شوند. همين طور آنها باور نمي‌کردند که ساز وکارهاي غربي مانند ICC يا ICJ به محلي براي بازخواست صهيونيست‌ها تبديل شوند. اقدامي که آفريقاي جنوبي انجام داد؛ اقدامي بود که مورد حمايت همه کشورهاي مستقل قرار گرفت. لذا آنقدر جنايت صهيونيست‌ها، گسترده و وسيع و پر حجم بود که حتي ساز وکارهاي غربي هم نتوانستند درمقابل آن سکوت کنند. اما واقعيت اين است که مردم فلسطين هيچ گاه اميدي به اين ساز وکارهاي در واقع حقوقي يا سياسي نداشته‌اند؛ هرچند که وظيفه اين ساز وکارهاست که به دنبال استيفاي حقوق مردم فلسطين و مقابله با جنايتکاران باشند. مردم فلسطين با اتکا به باور خودشان و اتکا به قدرت، هوش و خلاقيت جوانان خودشان و با اميد به آينده‌اي درخشان در مقابل اشغالگران ايستاده‌اند و علي رغم همه فشارها و جنايت‌هايي که صهيونيست‌ها و حاميان غربي شان انجام مي‌دهند؛ هيچ گاه خللي در عزم راسخ شان براي مقاومت در برابر جنايتکاران صهيونيست ايجاد نشده است.
اخيراً گزارش‌هايي در رسانه‌هاي غربي مبني بر انجام برخي پروژه‌هاي معدني و استخراج مواد کاني بين ايران و نيجر منتشر شده است. کشورهاي آفريقايي در حال حاضر در دوران پسا استعمار قرار دارند و بسياري از آنها به دنبال استقلال هر چه بيشتر براي خودشان هستند. نظر جنابعالي در اين خصوص و روابط ميان ايران و نيجر چيست و همچنين ايران چه کمکي مي‌تواند به اين کشورها در زمينه دستيابي کامل به استقلال خود داشته باشد؟
همان طور که اشاره کرديد جمهوري اسلامي به عنوان يک کشور مستقل و مقتدر در جهان مبتني بر چند جانبه گرايي در اين مسير حرکت مي‌کند که ظرفيت‌هاي مختلف در نقاط مختلف جهان براي هويت يابي و توانمندشدن، به عنوان اولويت سياست خارجي ايران عمل بکنند. در همين چارچوب، کشورهاي مختلف در آمريکاي لاتين و افريقا در اولويت سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران قرار دارند. ما ظرفيت‌هاي بسيار مناسبي براي همکاري‌هاي اقتصادي چه در امريکاي لاتين و چه در آفريقا داريم. اين ظرفيت‌ها مي‌تواند موجب توانمند سازي اين کشورها براي توسعه و پيشرفتشان بشود و در نتيجه آنها را براي ايستادگي در برابر استعمار نو، پايدارتر و مقاوم‌تر کند. لذا در دوره رياست جمهوري آيت الله رئيسي، آمريکاي لاتين و آفريقا از جمله اولويت‌هاي نخست همکاري‌هاي اقتصادي جمهوري اسلامي ايران بود و اين سياست همچنان تداوم خواهد داشت.
احتمالاً جنابعالي استحضار داريد که اخيراً سه کشور اروپايي نامه‌اي را مبتني بر نگراني‌هاي خود در خصوص نقض توافق هسته‌اي سال ۲۰۱۵ به شوراي امنيت ارسال کردند. آمريکا تنها کشور در جهان است که از بمب اتم استفاده کرده و امروزه خودش را در موضعي قرار داده که به ديگران در خصوص بمب اتم و تسليحات هسته‌اي درس اخلاق مي‌دهد. به نظر جنابعالي اين يک کار رياکارانه است يا يک ترويج ترس نسبت به ايران؟
همان طور که اشاره کرديد، اين آمريکا بود که بدون هيچ دليل منطقي از توافق سال ۲۰۱۵ کنار کشيد و خودش را از چارچوب اين توافق خارج کرد. اروپايي‌ها از حدود دو سال پيش، هيچ اقدام مثبتي در عرصه مذاکرات انجام ندادند. قطعاً اين اقدام سه کشور اروپايي از جمله اقدامات فريبکارانه آنهاست که در حالي که هيچ جديت و اراده‌اي براي پيگيري مذاکرات از خودشان نشان نمي‌دهند، ايران را به ناحق متهم به عدول و نقض تعهداتش مي‌کنند. ايران در چارچوب تعهداتي که در چارچوب توافق ۲۰۱۵ داشت همچنان در آن مسير حرکت مي‌کند. اقداماتي که ايران در خصوص توسعه فعاليت‌هاي هسته‌اي خود انجام مي‌دهد و در دوره پيش رو هم قطعاً اين فعاليت‌ها را توسعه خواهد داد در چارچوب معاهده ان پي تي و زير نظر آژانس بين المللي انرژي اتمي صورت مي‌گيرد و لذا ايران مرتکب هيچ گونه تخلف و نقض تعهدي نشده است و اين طرف‌هاي غربي به ويژه سه کشور اروپايي هستند که با سوء استفاده از ظرفيت ساز و کار فني و تخصصي آژانس بين المللي انرژي اتمي، به دنبال جبران ناکامي‌ها و شکست‌هايشان در عرصه‌هاي ديگر مي‌باشند و در واقع آژانس بين المللي انرژي اتمي را تبديل به محل تسويه حساب سياسي خودشان با ايران کردند که قطعاً در اين مسير موفق نخواهند شد.
جناب آقاي دکتر همان طور که جنابعالي استحضار داريد ايران کشوري است که بيشترين تحريم‌ها عليه آن اعمال شده است و در عين حال روسيه نيز کشوري هست که اين روزها بيشترين تحريم‌ها را عليه آن اعمال مي‌کنند. آيا اين رژيم تحريم‌ها مي‌توانند همکاري‌هاي بيشتري را بين ايران و روسيه شکل بدهند و اين اقدامات به چه نحوي مي‌تواند کمک کننده باشند؟ همچنين مکانيسم‌هاي جهاني همانند بانک جهاني و خود سازمان ملل به عنوان مکانيسم‌هاي که بايد به نفع همگان کار کنند عملاً از ميزان تاثير و موثر بودنشان در چنين فضايي کاسته شده است. نظر جنابعالي در اين خصوص چيست؟
اين يک واقعيت است که تحريم‌هاي غير قانوني آمريکا عليه ايران و روسيه بر اين دو کشور تاثيراتي گذاشته ولي بر ايران و روسيه موثر نبوده است. به اين معنا که تحريم‌ها توانسته براي ايران و روسيه موانع و مشکلاتي ايجاد کند ولي هيچ گاه اين تحريم‌ها نتوانسته‌اند آمريکايي‌ها را به اهداف خودشان برسانند. لذا شما مشاهده مي‌کنيد که امروز که ما به عنوان جمهوري اسلامي ايران بعد ار چند دهه تحريم‌هاي امريکا پيشرفته‌تر از گذشته در حال نگاه به يک افق بلند و روبه جلو هستيم. امروز ايران در کنار چند کشور بزرگ در چارچوب سازوکارهاي چند جانبه گرايي مانند شانگهاي و بريکس در حال هم افزايي ظرفيت‌هاي خودش با ديگر قدرتها جهت مقابله با يکجانبه گرايي آمريکا است. اين يک واقعيت است که اگر کشورهاي مستقل و قدرت‌هاي بزرگ مانند ايران، روسيه و چين و ديگر قدرتها در چارچوب سازمان همکاري شانگهاي و مجموعه بريکس، ظرفيت‌هاي خود را با هم به اشتراک بگذارند چندان دور نخواهد بود که تحريم‌ها دست وپاي تحريم کنندگان را محدود خواهد کرد ودست و پاي آنها را خواهد بست. البته سازو کارهاي مالي و بانکي که امريکايي‌ها در چارچوب بانک جهاني يا صندوق بين المللي پول تدارک ديده‌اند در واقع توانسته‌اند براي مدتي ظرفيت‌هايي را براي آنها ايجاد کنند ولي عزم راسخ کشورهاي مستقل در چارچوب مجموعه بريکس براي دلارزدايي از مناسبات اقتصادي و تجاريشان و همين طور ايجاد موسسات مستقل مانند بانک بريکس به اين کشورها اجازه مي‌دهد که از اتکا به ظرفيت‌هاي غربي رهايي پيدا کنند و اين توانايي نزد اين کشورها وجود دارد. شما وقتي دقت کنيد مي‌بينيد در مجموعه کشورهاي بريکس بزرگترين کشورهاي توليد کننده نفت و گاز که ايران وروسيه هستند حضور دارند. همين طور بزرگترين کشورهاي مصرف کننده نفت جهان که هند و چين هستند حضور دارند.
اگر بزرگترين توليدکنندگان انرژي و بزرگترين واردکنندگان انرژي در يک مجموعه حضور داشته باشند، اينها مي‌توانند با تدوين ساز و کارهايي بين خودشان، بتوانند نيازهاي اقتصادي خود را در عرصه‌هاي مختلف پوشش بدهند و از اتکاي ظرفيت‌هايي که جزء ساز وکارهاي غربي است فارغ و از آنها بي نياز شوند. لذا تحريم‌ها براي ايران و روسيه هزينه‌هايي ايجاد کرده است و از طرف ديگر هم اين فرصت را در اختيار اين کشورها قرار داده است که راه حل توسعه پايدار و موفقيت و پيشرفت مطمئن را در دستور کار قرار دهند. راه حل بلند مدت اين است که به ساز وکارهاي چند جانبه گرايي تکيه شود و خود را از اتکا و اعتماد به ظرفيت‌هايي که مبتني بر ساز وکارهاي غربي است رها نمود و اين تجربه‌اي است که ظرف چند سال اخير بويژه در همکاري ايران و روسيه و چين منجر به همبستگي و هم افزايي در عرصه‌هاي اقتصادي و تجاري شده است و نشان داده که اين کشورها از اين توانايي برخوردارند تا آينده‌اي مطمئن براي پيشرفت خود و جهان مستقل ترتيب بدهند ان شا الله.
منبع:دانا